Tüketici Hukuku

• Tüketici Hukuku
• Bireysel Haklar
• Tüketici Koruması
• Tarafların Eşitliği

Tüketici Hukuku: Bireysel Haklar ve Tüketici Koruması

Tüketici Hukuku, ticaretin modern dünyasında bireylerin ekonomik ve sosyal hayatta karşılaştıkları olumsuzlukları önlemeyi, haklarını güvence altına almayı ve adil bir ticaret ortamı oluşturmayı hedefler. Tüketicilerin mal ve hizmet alımlarında karşılaşabileceği sorunlar, yalnızca ekonomik anlamda değil, aynı zamanda kişisel haklar ve toplumsal adalet açısından da önem taşır. Bu nedenle, Türk Hukuku'nda 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tüketicinin haklarını güvence altına alarak çeşitli düzenlemeler getirmiştir. Tüketici Hukuku, aynı zamanda işleyişini yasal bir zeminde sürdüren işletmelerin, hem bireysel hem de toplumsal sorumluluklarını yerine getirmelerini temin etmek amacıyla düzenlenmiştir. Bu bağlamda, her türlü sözleşme, mal alım-satımı ve hizmetin sunulması gibi ticaretle ilgili işlemler, belirli bir düzenleme ve denetim altına alınmıştır.

“ Tüketici Sözleşmeleri: Tarafların Eşitliği İlkesi Tüketici ve satıcı ya da hizmet sağlayıcı arasında kurulan sözleşmeler, Türk Ticaret Kanunu’na ve 6502 sayılı Kanun’a göre belirli şekil şartlarına ve kurallara tabidir. Sözleşmenin geçerliliği, tarafların rızası ve serbest iradeleri ile yapılmalıdır. Ancak tüketici, genellikle bilgi eksiklikleri veya ekonomik baskılar nedeniyle, satıcıya karşı daha zayıf bir konumda olabilir. Bu yüzden, tüketici hakları korunmak adına sözleşmelerin taraflar arasında eşitlik ilkesine dayanması gereklidir ”

Özkara Gök Hukuk Danışmanlık

Sözleşme Kurulumu ve Şekil Şartları

Tüketici, alışveriş yapmadan önce, alacağı ürün ya da hizmet ile ilgili kapsamlı ve doğru bilgilendirilmelidir. 6502 sayılı Kanun’un 48. maddesi, mesafeli sözleşmelerde tüketicinin aldığı mal ya da hizmet hakkında doğru bilgilendirilmesini zorunlu kılar. Bu bilgilendirme, ürünün fiyatından, teslimat koşullarına, garanti şartlarından cayma hakkına kadar geniş bir yelpazeyi kapsar.

Sözleşmede Aydınlatma Yükümlülüğü

Tüketici, sözleşme yapılmadan önce, malın ya da hizmetin kalitesi, teslimat süresi, cayma hakkı, garanti süresi gibi konularda bilgilendirilmeli ve onay almalıdır. Bu bilgilendirme, tüketiciye sözleşme şartlarının tümünü anlama fırsatı sunmalıdır.

Ayıplı Mal ve Hizmetler: Tüketicinin Korunması

Tüketiciler, aldıkları mal ya da hizmetlerin ayıplı olması durumunda, çeşitli haklara sahip olurlar. Ayıplı mal veya hizmet, alıcının sözleşmeye uygun olarak aldığı malın, belirli nitelikleri taşımaması ya da kullanım amacını yerine getirememesi durumudur.

Ayıp Tanımı ve Kategorileri

6502 sayılı Kanun’un 4. maddesi uyarınca, malın ayıplı olup olmadığı, ürünün veya hizmetin sözleşmeye, standartlara ve beklentilere uygun olup olmadığına göre değerlendirilir. Malın ayıbı, ya kalite açısından ya da tasarım, işlevsellik veya güvenlik gibi unsurlarda olabilir. Ayrıca, Türk Borçlar Kanunu’na göre, ayıplı malda tüketicinin mağduriyetine yol açan durumlar tazminatla giderilebilir.

Ayıplı Malın Tüketici Hakları

Ayıplı mal ya da hizmet alındığında, tüketicinin sahip olduğu haklar arasında, malın değiştirilmesi, bedelinin iade edilmesi ya da ücretsiz tamir edilmesi gibi seçimlik haklar bulunmaktadır. Tüketici, malı kullanmaya başlamadan önce fark edilen ayıp durumunda, herhangi bir gerekçe göstermeksizin malı iade etme hakkına sahiptir. Eğer ayıp sonradan ortaya çıkmışsa, hizmetin ifa tarihinden sonra 2 yıl içinde hakkınızı kullanmanız gerekmektedir.

• Ayıplı Mal Durumunda Tüketici Şikayet Süreci: Tüketici, ayıplı malı aldıktan sonra malın iade edilmesi gerektiğini bildiren bir yazılı ihtarname gönderebilir. Satıcı, malın onarımını ya da değiştirilmesini sağlayabilir. Eğer satıcı ayıbı kabul etmezse, tüketiciye tazminat davası açma hakkı tanınır.
• Mesafeli Satış Sözleşmeleri: Tüketicinin Korunması ve Cayma Hakkı Mesafeli satış sözleşmeleri, tüketicinin fiziki olarak mağazaya gitmeden internet üzerinden ya da telefon yoluyla yaptığı alışverişleri kapsar. Bu tür satışlarda, sözleşme taraflarının yüz yüze gelmemesi nedeniyle tüketiciye ek haklar tanınmıştır.
• Mesafeli Satışlarda Cayma Hakkı: 6502 sayılı Kanun’un 48. maddesi uyarınca, tüketici, herhangi bir gerekçe göstermeksizin, aldığı malı 14 gün içinde iade edebilir. Bu süre, yalnızca malın teslim alınmasından sonra işlemeye başlar. Ancak, malın kullanılmamış ve orijinal ambalajında olması şartıyla iade edilmesi gerekmektedir. Bu düzenleme, özellikle internet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketicilerin güvenliğini ve haklarını güvence altına alır.
• Cayma Hakkının Kullanılması: Tüketici, cayma hakkını kullanabilmek için yazılı olarak başvuruda bulunabilir. Satıcı, cayma hakkını kullanan tüketiciye ödeme iadesini 14 gün içinde yapmak zorundadır. Tüketici, malı geri gönderdiğinde, satıcı herhangi bir masraf talep edemez.
• Tüketici Hakem Heyetleri: Anlaşmazlıkların Çözümü Tüketici Hakem Heyetleri, tüketicilerin yaşadığı sorunlara hızlı ve etkili bir çözüm getirebilmek amacıyla kurulmuş olan idari organlardır. Bu heyetler, tüketici ile satıcı arasında çıkan uyuşmazlıkları çözmede büyük rol oynar.
Hakem Heyeti Başvurusu: Tüketici, ayıplı mal, hizmet sözleşmesindeki ihlaller veya diğer tüketici hakları ihlalleri durumunda, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilir. Hakem heyetleri, her ilde bulunan Ticaret İl Müdürlüğü bünyesinde faaliyet göstermektedir ve bu heyetler, tüketicilerin şikayetlerini değerlendirir ve karar verir. Başvurulan Konular ve Yetki: Tüketici Hakem Heyetleri, belirli parasal sınırlar dahilinde şikayetleri değerlendirir. 6502 sayılı Kanun’a göre, 2025 yılı için değeri 149.000 (yüz kırk dokuz bin) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklar Hakem Heyetleri tarafından çözülebilir. Ancak, bu miktarın üzerindeki davalar, Tüketici Mahkemelerine yönlendirilir. Hakem Heyetinin Kararları: Hakem heyetinin verdiği kararlar bağlayıcı nitelik taşır. Taraflar, bu karara uymak zorundadır. Eğer satıcı, heyetin kararına uymuyorsa, tüketici mahkemeye başvurarak kararın icrasını talep edebilir.

Tüketici Hukuku

Tüketici Hukuku, bireylerin güvenli ve adil bir ticaret ortamında haklarının korunmasını sağlarken, aynı zamanda ticari tarafların sorumluluklarını da düzenler. Ayıplı mallardan mesafeli satış sözleşmelerine, tüketici hakem heyetlerinin işleyişinden cayma hakkına kadar geniş bir yelpazede düzenlemeler sunan bu hukuk dalı, tüketicilerin mağduriyetlerini en aza indirmeyi amaçlamaktadır. Bu süreçte haklarınızı öğrenmek, doğru stratejiyle ilerlemek ve hukuki olarak korunmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.