Tahkim ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri

• Tahkim ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri

Tahkim ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri (ADR) Tahkim ve alternatif uyuşmazlık çözümü (ADR), taraflar arasında çıkan hukuki uyuşmazlıkların, mahkeme dışında çözülmesini sağlayan mekanizmalardır. Bu süreçler, yargı yoluna başvurmadan önce ya da mahkeme süreciyle paralel olarak kullanılabilir. Bu yöntemler, dava sürecine göre daha hızlı, daha esnek ve daha gizli olabilir, ayrıca taraflar arasında anlaşmazlıkların çözüme kavuşturulmasına yardımcı olabilir.

Tahkim Nedir? Tahkim, tarafların uyuşmazlıklarını bağımsız ve tarafsız bir hakem heyeti tarafından çözülmesini sağlamak amacıyla başvurdukları bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur. Taraflar, sözleşme imzalarken tahkim şartı koyabilir ve uyuşmazlık durumunda mahkeme yerine hakem heyetinin kararına başvurabilirler. Tahkim, tarafların seçtikleri hakemler tarafından yürütülen bir süreç olup, taraflar genellikle hakemlerin uzmanlık alanlarına göre seçim yaparlar. Bu süreç, genellikle daha kısa sürer ve gizli olur. Türk Hukukunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na ve 4686 sayılı Uluslararası Tahkim Kanunu'na dayanılarak tahkim süreci düzenlenmiştir.

“Tahkim Sözleşmesi Tahkim sözleşmesi, tarafların herhangi bir uyuşmazlık durumunda mahkemeye başvurmadan, tahkim yoluna gitmeye karar verdiklerini gösteren yazılı bir anlaşmadır. Bu sözleşme, tarafların tahkim kararına uyma yükümlülüğünü kabul ettiği bir düzenlemeyi içerir. Tahkim sözleşmesinin geçerli olabilmesi için, belirli şartlar aranır. Bu şartlar arasında, uyuşmazlık konusunun tahkime uygun olması ve tarafların serbest iradeleriyle bu sözleşmeyi kabul etmeleri yer alır. Ayrıca, sözleşmede tahkim yeri, tahkim kuralları ve hakem sayısı gibi unsurlar da belirtilmelidir. ”

Özkara Gök Hukuk Danışmanlık

Tahkim Süreci

Tahkim süreci, mahkeme sürecine göre daha kısa ve esnektir. Başvurulan tahkim kurumuna göre kurallar değişebilir. Ancak genel olarak tahkim süreci aşağıdaki aşamalardan oluşur:

• Başvuru: Taraflardan birinin, tahkim yoluyla çözüm talebinde bulunmasıyla başlar. Başvuru, tahkim sözleşmesi çerçevesinde yapılır.
• Hakem Seçimi: Taraflar, hakemleri seçer. Eğer taraflar arasında hakem konusunda anlaşmazlık çıkarsa, tahkim kurumu devreye girerek hakemlerin seçilmesine yardımcı olur.
• Tahkim İhtilafının Çözümü: Hakemler, uyuşmazlık konusunda kararlarını verir. Karar, taraflar için bağlayıcıdır.
• Karar: Hakem heyetinin verdiği karar, mahkemeye başvurulmadan uygulanabilir. Eğer taraflardan biri kararı kabul etmezse, ancak belirli hallerde mahkemeye başvurulabilir.
• Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri (ADR) Alternatif uyuşmazlık çözümü (ADR), mahkeme dışında uyuşmazlıkların çözülmesi için kullanılan bir dizi yöntemdir. ADR yöntemleri arasında en yaygın olanlar, uzlaşma, arabuluculuk ve müzakere süreçleridir.
• Arabuluculuk Arabuluculuk, tarafların bir arabulucu yardımıyla anlaşmazlıklarını çözmeye çalıştıkları bir çözüm yöntemidir. Arabulucu, tarafsız bir kişi olup, tarafların bir anlaşmaya varmalarına yardımcı olur, ancak karar verici değildir. Arabuluculuk süreci genellikle gönüllüdür ve tarafların anlaşmazlıklarını çözmelerine yardımcı olmak amacıyla kısa süre içinde sonuçlandırılabilir. Arabuluculuk, özellikle iş hukuku ve ticaret hukukunda yaygın olarak kullanılan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. 6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu, Türk Hukuku'nda arabuluculuğu düzenlemektedir.
• Uzlaşma Uzlaşma, tarafların kendi aralarında, bir üçüncü kişiden yardım almaksızın, bir çözüm üzerinde anlaşmaya varmalarını ifade eder. Bu süreç, genellikle mahkeme öncesinde veya dava açıldıktan sonra da kullanılabilir. Uzlaşma sağlanırsa, taraflar mahkemeye başvurmazlar.
• Tahkim ve ADR’nin Avantajları  Hızlı Çözüm: Tahkim ve ADR yöntemleri, genellikle mahkeme sürecine göre çok daha kısa sürede sonuçlanır.  Gizlilik: Bu yöntemlerde, uyuşmazlığın çözümü gizli tutulur, taraflar arasında güven artırıcı bir etki yaratır.  Esneklik: Taraflar, çözüm yöntemlerini daha esnek bir şekilde belirleyebilirler.  Daha Düşük Maliyet: Mahkeme süreçlerine göre daha düşük maliyetli olabilir.

Tahkim ve ADR’nin Dezavantajları

Kararın İptali: Taraflar, tahkim kararına itiraz edebilirler. Ancak bunun için belirli gerekçelere dayanmaları gerekir.  Zorunluluk: Özellikle sözleşme şartı gereği, bazı taraflar tahkime gitmek zorunda kalabilirler. Ancak bunun, taraflar üzerinde baskı yaratabileceği de unutulmamalıdır.